konferencja

2-3 czerwca 2022

Platonizm w metafizyce
/ ontologii

źródła, dzieje, aktualność, krytyka

Patronat merytoryczny:

referat

mgr Michał Łukasz Borkowski

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Nieśmiały duch platonizmu – Heideggerowskie wskrzeszanie prawdy

abstrakt

Język filozofii bytu, logocentrycznej analizy to platonizm. Styl skupiający się na zagadnieniach bytowych, które określa się jako centralne względem Życia. W dobie postidei platonizm nie jest „podstawową strukturą zachodniego myślenia” a jej dominującym nurtem. Paradygmatem ufundowanym na postulowanej sprzeczności opozycji ciała i duszy wraz z nonantropologiczną wykładnią bytu. Nonantropocentryczny charakter filozofii Heideggera spełnia postulat Platona, lokującego prawdę pozasubiektywnie. Heidegger dystansował się od metafizyki zachodnioeuropejskiej, lecz myśl Platona uważał za exemplarium myśli greckiej, nolens volens „właściwą filozofię”, która jest „władna czasem”. Myśl bycia edytuje główny mankament platonizmu sc. „zakrycie” pytania podstawowego o istocie prawdy. Jest wyzwaniem-korektą dla Świata – platonizmem nowego tysiąclecia – „ukazywaniem się wyglądu w rzeczy” w różnicy ontologicznej. Nicią przewodnią do platonizmu w Heideggerowskim labiryncie bycia jest na wskroś inteligibilny charakter „porzucania jaskini”. Rolę świata idei utrzymuje przedontologiczny charakter istnienia – zarazem źródło poznania. Poznanie u Platona pełniące rolę celu „samego w sobie”, u Heideggera jest tylko możliwością jestestwa, które zdolne jest stawać się bardziej właściwym sobie bytem-byciem. Specyficzne przeniesienie akcentów, sc. wyjście z jaskini platońskiej przeradza się w katabasis i sięgnięcie do samych „korzeni bytu”, nastrojonego jestestwa mogącego doświadczać prawdy. Filozofia Heideggera nazywana „pogłębionym platonizmem” (Janicaud) czy „fenomenologiczną transformacją platonizmu” (Ralkowski), walcząc z platonizmem metodami platońskimi (logocentryzmem), jest jej wskrzeszeniem, treningiem zmartwychwstania po śmierci Boga. Pokrewieństwo myśli Platońskiej z Heideggerowską szczególnie uwidacznia się w gargantuicznym szacunku do teoretycznego wywodu i dewaluacji eksternalizującego się Świata. Fenomenologia Heideggera jest najbardziej twórczą współczesną aktualizacją platonizmu.